Ραγάδα Πρωκτού

Ορισμός

Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία μικρή, επιμήκης σχισμή / πληγή που αδυνατεί να επουλωθεί στον βλεννογόνο του πρωκτικού αυλού. Εκτείνεται από την οδοντωτή γραμμή μέχρι τον δακτύλιο, και προκαλεί συνήθως έντονο πόνο και αιμορραγία κατά την αφόδευση.
Είναι αρκετά συχνή στο γενικό πληθυσμό και συγχέεται με άλλες αιτίες πόνου και αιμορραγίας, όπως είναι οι αιμορροΐδες.

H ραγάδα είναι συχνή στα παιδιά όμως μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία ανεξαρτήτως φύλου. Στις 85-90% των περιπτώσεων εντοπίζεται στην οπίσθια μέση γραμμή του πρωκτού (6η ώρα) και σε περίπου 10-15% στην πρόσθια μέση γραμμή (12η ώρα). Ένας μικρός αριθμός ασθενών μπορεί να έχει ταυτόχρονα πρόσθιες και οπίσθιες ραγάδες.
Εντόπιση ραγάδος σε άλλη θέση ή παρουσία πολλαπλών ραγάδων σε διάφορα σημεία της περιφέρειας του δακτυλίου υποδηλώνει τη συνύπαρξη άλλης παθολογίας, όπως οι χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του παχέως εντέρου (Ελκώδης κολίτιδας και νόσου του Crohn).

Αίτια

Κύριος παράγοντας δημιουργίας θεωρείται ο τραυματισμός του βλεννογόνου του πρωκτού κατά τη δίοδο σκληρών κοπράνων (ιδίως σε περιπτώσεις χρόνιας δυσκοιλιότητας) σε συνδυασμό με υπερτονικό σφιγκτήρα του πρωκτού ο οποίος συντηρεί τον σπασμό του και προκαλεί την ισχαιμία με αποτέλεσμα την διαταραχή στην επούλωση, την δημιουργία ουλής και το έντονο άλγος.
Σπανιότερα οφείλεται σε τραυματισμούς της περιοχής.

Παθοφυσιολογία και φαύλος κύκλος

Κατά την αφόδευση το έλκος της ραγάδας διατείνεται και προκαλεί άλγος και ήπια αιμορραγία που επιμένει για κάποια ώρα μετά την κένωση. Το άλγος μπορεί να είναι τέτοιο ώστε ο ασθενής να αναστέλλει εκουσίως την κένωση, να επέρχεται δυσκοιλιότητα με σκληρά κόπρανα τα οποία όταν πλέον επέλθει η κένωση, τραυματίζουν εκ νέου την περιοχή μην αφήνοντας την ραγάδα να επουλωθεί.

Το ερεθιστικό και μικροβιοβριθές φορτίο των κοπράνων από την άλλη εγείρει φλεγμονώδεις διαδικασίες και χρόνιο φλεγμονώδη ερεθισμό της περιοχής.

Συμπτώματα

Σημεία και συμπτώματα της ραγάδας:

Πόνος, συχνά σοβαρός, κατά την αφόδευση
Πόνος μετά την αφόδευση που μπορεί να διαρκεί μερικές ώρες
Ζωηρό κόκκινο αίμα στα κόπρανα ή και στο χαρτί τουαλέτας
Ορατή σχισμή στην περιοχή του πρωκτού
Μία μικρή μάζα ή δερματικό ράκος στο δέρμα της περιοχής

Θεραπεία

Η οξεία ραγάδα υποχωρεί και επουλώνετε συνήθως με συντηρητική θεραπεία όταν αυτή ξεκινήσει έγκαιρα και ρυθμιστούν ταυτόχρονα οι κενώσεις. Η φαρμακευτική αγωγή που μειώνει τον τόνο του σφιγκτήρα του πρωκτού βοηθάει σημαντικά στην επούλωση της.
Σε περιπτώσεις, που η οξεία ραγάδα μεταβεί σε χρόνια (> 6 εβδομάδες) η χειρουργική παρέμβαση κρίνεται απαραίτητη.

Μέχρι σήμερα δυστυχώς, σε νοσοκομεία και κλινικές στην Ευρώπη και στη χώρα μας εφαρμόζεται ως μέθοδος πρώτης επιλογής η πλάγια έσω σφιγκτηροτομή (lateral internal sphincterotomy), η οποία είναι μέν αποτελεσματική όμως συσχετίζεται με κάποιο ποσοστό ακράτειας μακροπρόθεσμα.
Μια σχετικά νέα μέθοδος εφαρμόζεται σε πολλά σύγχρονα ευρωπαϊκά πρωκτολογικά κέντρα και τείνει να αντικαταστήσει την σφιγκτηροτομή. Η εκτομή της ραγάδας και αποκατάσταση του πρωκτοδέρματος με πρωκτοπλαστική (Anoplasty V-Y) σε συνδυασμό με έγχυση “Botoxulin A” (BOTOX) θεραπεύει τη ραγάδα διατηρώντας τον σφιγκτήρα.

Αντί τη V-Y πλαστική του πρωκτού μπορεί να χρησιμοποιηθεί Laser για την καταστροφή του ουλώδους έλκους της ραγάδας, μετατρέποντας το χειρουργείο σε ελάχιστα επεμβατικό και αναίμακτο .

Εάν πονάτε κατά την αφόδευση ή παρατηρήσετε αίμα στα κόπρανα ή και στο χαρτί τουαλέτας απευθυνθείτε σε έναν χειρουργό.